(Website NVHG) - Trong khi thế giới đang phải vật lộn và chống chọi với những cơn bão khủng hoảng, suy thoái kinh tế toàn cầu thì tại châu Phi, rất nhiều quốc gia được tận hưởng “hương vị ngọt ngào" của giai đoạn tăng trưởng kinh tế chưa từng có trong nhiều thập kỷ qua. Trong những năm tới, các nước châu Phi hy vọng sẽ đóng góp 7 cái tên trong số 10 nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất.
Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, nhịp độ tăng trưởng của kinh tế châu Phi ước đạt 4,8% năm 2013 và 5,3% năm 2014.
Theo báo cáo do Tổ chức Hợp tác và Phát
triển Kinh tế (OECD) đồng thực hiện với sự phối hợp của Ngân hàng Phát
triển châu Phi (AfDB), Ủy ban Kinh tế châu Phi (ECA) và Chương trình
Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), các luồng tài chính từ bên ngoài đổ vào
châu Phi đã vọt lên mức cao kỷ lục 186,3 tỷ USD (144 tỷ euro) trong năm
2012. Trong đó, luồng kiều hối chuyển về chiếm phần lớn nhất, lên tới
60,4 tỷ USD và viện trợ nước ngoài ở mức 56,1 tỷ USD. Nam Phi, Angola và
Mozambique là những điểm thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài nhất. Các
lĩnh vực dịch vụ, đặc biệt là viễn thông, tài chính và bảo hiểm là những
lĩnh vực tăng trưởng mạnh ấn tượng.
Theo Báo cáo của Nhóm Ngân hàng phát
triển châu Phi, trong thập kỷ qua, châu lục này đã có tốc độ tăng trưởng
ấn tượng và là khu vực tăng trưởng nhanh thứ hai trên thế giới chỉ sau
châu Á. Trong những năm tới, các nước châu Phi hy vọng sẽ đóng góp 7 cái
tên trong số 10 nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất.
Trong khi thế giới đang phải vật lộn và
chống chọi với những cơn bão khủng hoảng, suy thoái kinh tế toàn cầu thì
tại châu Phi, rất nhiều quốc gia được tận hưởng “hương vị ngọt ngào“
của giai đoạn tăng trưởng kinh tế chưa từng có trong nhiều thập kỷ qua.
Theo thống kê của tạp chí The Economist
(Anh), 6/10 nước có tốc độ phát triển nhanh nhất trong năm 2012 đến từ
lục địa đen. Nợ nước ngoài trung bình của khu vực đã giảm ấn tượng từ
63% GDP năm 2000 xuống còn 22,2% trong năm nay và lạm phát bình quân
hiện giảm xuống còn 8% từ mức 15% vào năm 2000.
Về dài hạn, các nhà kinh tế cho rằng, xu
hướng tăng trưởng tích cực có thể vẫn được duy trì trong những năm tiếp
theo vì châu Phi có các thế mạnh về vị trí địa lý, tài nguyên khoáng
sản và các yếu tố về dân số.
Năm 2012, tốc độ tăng trưởng bình quân
GDP của toàn bộ khu vực được dự báo ở mức 6%, nhưng kinh tế của Nam Phi
được dự đoán sẽ chỉ tăng 3,6%, trong khi Cote d'Ivoire tăng 8,5%. Vì
vậy, để chính sách kinh tế của mỗi quốc gia phát huy được hiệu quả và
ảnh hưởng tích cực đến toàn bộ khu vực, các nhà hoạch định chính sách
cần phải xác định những hướng đi dài hạn và các yếu tố có thể gây trở
ngại cho quá trình tăng trưởng ở mỗi quốc gia.
Trong những năm qua, tiềm năng phát
triển kinh tế, xã hội và môi trường đầu tư của châu Phi đã gây ấn tượng
mạnh đối với các nhà đầu tư nước ngoài bởi họ là những nhân tố góp phần
vào sự phát triển bùng nổ về nguồn vốn đầu tư. Từ năm 2008-2012, các
nước châu Phi khu vực cận Sahara đã đón nhận trung bình 4,4% giá trị của
tất cả các quỹ đầu tư vào các nước đang phát triển trên thế giới và
3,1% giá trị chi tiêu cho đầu tư. Trên thực tế, đầu tư trực tiếp nước
ngoài vào châu Phi đã tăng kể từ đầu những năm 2000 và tăng gấp 5 lần
trong giai đoạn 2000-2010.
Các chỉ số kinh tế cho thấy xu hướng lạc
quan để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong những năm tiếp
theo, đó chính là điều kiện cần thiết góp phần thay đổi hình ảnh và vị
thế quốc tế của châu Phi.
Năm 2012, 67% các nhà đầu tư tiềm năng
được phỏng vấn đã cho rằng họ tìm thấy những cơ hội kinh doanh hấp dẫn
khi tiếp cận châu Phi. 50% trong số họ đã lên kế hoạch đầu tư vào các
nước khu vực cận Sahara sau năm 2013 và ngày càng nhiều hơn các tập đoàn
lớn coi châu Phi là mục tiêu chiến lược để phát triển kinh doanh.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn
ý thức được các thách thức họ phải đối mặt tại một số quốc gia như tại
vùng Sừng châu Phi, đặc biệt là Somalia, Mali, Guinea Bissau, nơi luôn
hiện diện sự bất ổn về chính trị.
Trong những năm gần đây, chính phủ các
nước ở châu Phi đã nỗ lực nhiều hơn để giảm bớt các thủ tục hành chính
và cơ sở pháp lý cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Từ năm 2000-2010, thời
gian trung bình cần thiết để đăng ký quyền sở hữu tài sản đã giảm từ
120 ngày xuống còn 65 ngày, thời gian cần thiết để có được một giấy phép
xuất khẩu giảm trung bình từ 230 ngày năm 2005 xuống còn 212 ngày vào
năm 2010. Và so với cùng kỳ năm trước, thời gian cần thiết để một hợp
đồng kinh tế có hiệu lực đã giảm xuống gần một tháng.
Chính phủ các nước châu Phi biết rằng
các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể giúp sản xuất các loại sản phẩm cho
thị trường trong nước, từ đó tạo ra giá trị gia tăng một cách đáng kể.
Thị trường trong nước thường khuyến khích đa dạng hóa các sản phẩm, giảm
sự phụ thuộc vào xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên và giúp bình ổn giá
cả hàng hóa trên thế giới, điều này làm cho nền kinh tế có sức đề kháng
tốt hơn và hạn chế tối đa các tổn thương trước những cú sốc đến từ những
thị trường bên ngoài.
Định hướng cởi trói nền kinh tế nội địa
và thúc đẩy tiến trình hội nhập kinh tế khu vực thay vì tiếp tục lệ
thuộc vào sự thống trị nền kinh tế của châu Âu và Bắc Mỹ đã và đang phát
huy hiệu quả rõ rệt. Vì vậy, các nước châu Phi khu vực cận Sahara đang
tăng cường theo đuổi các chính sách thân thiện với các nước láng giềng.
Chính sách này đã phát huy hiệu quả và giúp tăng trưởng thương mại của
các nước châu Phi khu vực cận Sahara từ 7% vào năm 1990 lên 15% vào năm
2010.
Thay đổi hướng tới hội nhập khu vực của
chính phủ các nước ở châu Phi là một hướng đi phù hợp. Tuy nhiên, để
vươn lên trở thành một khu vực năng động của thế giới thì châu Phi vẫn
cần sự chung tay của toàn xã hội để cùng bước trên một chặng đường dài.
Sự nỗ lực hơn bao giờ hết của chính phủ
các nước ở châu Phi nhằm thực thi các chính sách tự do hóa thương mại
trong khu vực, hội nhập thể chế và phát triển cơ sở hạ tầng đang là động
lực cốt lõi để hỗ trợ cho các doanh nghiệp tiếp tục phát triển mở rộng
thị trường và dấn thân sang các lĩnh vực, vùng, miền khác nhằm góp phần
cải thiện đời sống cho mọi người dân.